Last but not least

Lieeeeve lezers van de afgelopen 7 maanden,

Jongens ik ben d'r weer!! Daar zit ik dan, in mijn lievelingsstadje van de hele reis: Cusco! Hier ben ik begonnen, en hier sluit ik het af. Ik was er al een tijdje op ingesteld dat het einde eraan zat te komen, dus af en toe was het wat meer plannen dan ik gewend was (ik was namelijk 0,000 plannen gewend) om uiteindelijk op het goede moment op de goede plek aan te komen. Totdat ik in Bolivia kwam. In Bolivia ben ik alles vergeten en heb ik een paar weken met open mond rondgereisd, de verrassingen bleven maar komen!

Het begon met de Uyuni tour van San Pedro de Atacama, Chili, naar Uyuni in Bolivia. Alondra, Monique en ik hadden met z'n 3en geboekt, en we kenden nog 3 anderen van het hostel (Belgische Valentin en Nederlandse Fabienne en Julien) die ook gingen, dus zo eindigden we met zijn 6en in een Jeep. We hadden ook nog eens de beste chauffeur Epi die het nogal leuk vond om off-road te rijden (EPI CAMPEOOON heeft 'ie 3 dagen lang aan moeten horen elke keer als hij iemand inhaalde), en zo hadden we de gezelligste Jeep die we ons maar konden wensen. 3 dagen lang touren in een adembenemende omgeving, non-stop latin beats in de Jeep want Epi kon niet zonder muziek, Inca toilets zoeken overal waar we stopten, en eindeloos veel old school selfies (oftewel zonder selfiestick) zoals Monique dat noemde. We begonnen bij de Boliviaanse grens waar we gelukkig allemaal doorkwamen, ook Alondra die alle belangrijke papiertjes was kwijtgeraakt en daardoor al een week in de stress zat. Vervolgens op naar alle lagunes met elk een verschillende kleur, laguna verde, laguna blanca, laguna roja, laguna colorada.... en vol met knalroze flamingo's, en omringd door prachtige bergen met honderden verschillende kleuren. Ondertussen zaten we nog steeds in woestijnachtig gebied en gingen we hop naar 5000 meter hoogte dus nergens was begroeiing, maar alsnog was alles zo rijk aan kleur en de lagunes zo fel door alle verschillende mineralen, het was zo mooooi! Helaas heb ik geen fotoruimte meer op mijn waarbenjij.nu, dus jullie moeten het allemaal maar komen bekijken als ik weer thuis ben :).
Ook nog langs een aantal geisers gekomen, heel anders dan die we in Atacama hadden gezien. Turquoise en grijs gekleurde vloeistof stond in gaten te borrelen, en er spoot geen water uit maar er kwam constant hete rook uit naar boven met een sissend geluid.
Toen was er opeens een hostel in the middle of nowhere waar we die avond sliepen. Heel grappig, de hele dag door het niks zitten rijden, en dan opeens komen alle Jeeps samen op dezelfde plek, en hebben we met zijn allen suf van de hoogte (en arme Fabienne werd er wel heel erg ziek van) de hele avond een Israelisch kaartspel zitten spelen dat ik ondertussen al aan ongeveer iedereen onderweg heb geleerd.
Op dag 2 kwamen we weer in een nieuwe woestijn op 4500 meter, het is nog steeds raar. Zandvlaktes gevuld met in bijzondere vormen geerodeerde megastenen, waar wij natuurlijk met z'n allen na al die tijd in een Jeep te hebben gezeten maar al te graag bovenop klommen.... en vervolgens de weg naar beneden niet meer vonden. Gelukkig konden mensen vanaf beneden ons de goede kant op schreeuwen. We kwamen bij een groep met mos begroeide bergen, allemaal bewoond door een soort van konijnen, sneeuwbetopte bergen die vanuit de zandvlakte omhoog steken (dat is dus al helemaal een raar gezicht), nog een aantal lagunes waar we hebben zitten picknicken, een zeer actieve vulkaan waar we inderdaad rook uit konden zien komen, en grasachtige velden vol met lama's.
Die avond werden we voorbereid op de zoutvlakte, we sliepen in een zouthostel waar de grond was bestrooid met zout. Handig als er geen zout op de patat zit :). Zo gingen we de volgende ochtend op pad naar el Salar de Uyuni, de grootste zoutvlakte ter wereld. Onderweg kwamen we eerst nog langs rotshellingen met reusachtige cactussen (cacti?), en toen reden we opeens de uitgestrekte witte leegte in. Wat raar! 12.000 vierkante km zout, puur zout. Het is een laag van 10 m diep, en daaronder bevindt zich een meer. Het had die nacht geregend, dus om het eilandje in het midden te bereiken moesten we door een laagje water crossen, wat een geweldig spiegeleffect gaf. Op het eilandje rondgelopen tussen de honderden cactussen, en voor het eerst voorzichtig stapjes op het zout gezet. Vervolgens reden we naar een plek ergens in het midden waar we onze fotoshoot hielden met alle leuke effecten dat als je een stuk verder loopt, je als klein poppetje op iemands hand kunt staan voor de foto. We hadden er even niet over nagedacht wat nat zout met je kleren doet, dus na al het op de grond liggen, zitten, kruipen en rollen waren al onze (vooral zwarte) kleren mooi wit geworden.
Het duurde ongeveer 3 uur om er doorheen te rijden, en aan het einde van de Salar kwamen we bij het zout"museum", dat eigenlijk gewoon een gebouwtje was dat helemaal was opgebouwd uit zout. Ook een enorm monument van de Dakar die er plaats had gevonden, waar ze in de rest van Bolivia ook helemaal gek van waren. Bij het dorpje waar we lunchten waren ze allemaal zout aan het afgraven, dus daar heb ik mooi wat van een hoop gepakt en meegenomen. Slaat echt nergens op dat ik het nog steeds meesjouw, het is zo veel dat ik nooit van mijn leven meer zout hoef te kopen.

Vanaf Uyuni met z'n allen de bus gepakt naar Potosí, waar Alondra, Monique en ik nog een nachtje bleven, speciaal voor de zilvermijnen. En dat was een ervaring!! 's Ochtends vroeg met een ex-mijnwerker op stap, wij 3en en een Braziliaanse vrouw met een dochter van 11. We werden in een compleet mijnwerkerspak gestopt, met laarzen, helm met lamp en een doekje om door te ademen. Eerst naar een winkeltje gegaan waar we cadeautjes voor de mijnwerkers gingen kopen. Meneer overhandigde ons wat explosieven, want blijkbaar is Potosí de enige stad op de wereld waar je legaal explosieven in de winkel kunt kopen. We moesten deze, bier, fris en cocabladeren kopen, en onze gids liet zien hoe ze hier als gewoonte 96% alcohol eerst aan de pachamama (moeder aarde in Quechua, de inheemse taal) offeren en vervolgens zelf een grote slok nemen. Toen we het een tijdje over cocabladeren hadden, of het niet slecht was dat de mijnwerkers twee zakken heirvan per dag wegkauwen, haalde hij ook nog even 1,2,3 een zakje cocaine uit zijn borstzak voor de ogen van een 11-jarig meisje, om te laten zien dat dit verslavend is, niet de blaadjes.... Hij heeft overigens wel gelijk, dat jullie niet schrikken als ik straks thuis aan de cocathee zit, haha.
We reden naar de mijn, en daar begon het grote avontuur. We liepen naar binnen over de rails, bukkend en met onze lampen aan, en toen we een soort inhammetje hadden bereikt kwamen de werkers met wagens vol met zink langs racen. Want het heet wel een zilvermijn, maar er wordt veel meer zink opgehaald. Dit plekje was weer voor de pachamama, waar we een paar biertjes aan de mijnwerkers weg moesten geven zodat ze het voor onze neus konden offeren. Vervolgens gingen we verder de mijn in, maar echt diep. Ik dacht dat ik wel eens in een mijn was geweest, in Limburg, maar nu ben ik pas écht in een mijn geweest. We weken van de rails af en toen begon het klauteren. We gingen omhoog en naar beneden met handen en voeten in allemaal smalle gangetjes, overal was het superglad en rolde er gruis en stenen naar beneden. Toen er op een gegeven moment zelfs enorm gereedschap naar beneden kwam vallen wilde de Braziliaanse vrouw, die ook nog eens hartstikke claustrofobisch was, naar buiten. Haar tegenstribbelende dochter moest natuurlijk mee, en Alondra koos ook voor de uitgang. Monique en ik wilden het eigenlijk nog wel afmaken, dus onze gids zette ons ergens in een grotje neer en zei dat 'ie over 10 minuutjes wel weer terug zou zijn. Dus daar zaten we dan. Met zijn 2en in het midden van een berg, pikkedonker (vooral toen we onze lampen uitdeden om te checken hoe het zou zijn als ze niet meer werkten), niet wetend of die gast inderdaad ooit nog terug zou komen (jawel, na een half uur), en geen idee hoe we ooit zelf terug zouden moeten komen. Klinkt scary achteraf maar gelukkig hadden we er alleen maar lol om op het moment zelf, de filmpjes die ik heb van toen zijn hilarisch. Maar we werden inderdaad weer opgehaald, en toen werd het alleen nog maar erger. We moesten over supergladde stukken hout over een 20 meter diep gat lopen, met niks om ons aan vast te houden, en we moesten ons door supersmalle gangetjes 45 meter de diepte in persen en overal overheen klimmen. Zo nu en dan kwamen we wat mijnwerkers tegen, en langzamerhand kregen we een idee hoe het voor hen was om hier elke dag te zijn. Ze werken de hele dag en zien dus nooit zonlicht, ademen alleen maar gifitge stof in en gaan daardoor 20 jaar eerder dood (er werkten al jongens vanaf hun 17e), en het zijn vooral de armen omdat iedereen er mag gaan werken. Vandaar dat Potosí zo'n deprimerende stad was, je voelt de harde realiteit in de lucht hangen.
We kwamen in een grotje met 2 mijnwerkers, waar onze gids zei dat we maar even moesten gaan zitten, onze camera's erbij moesten pakken en ze op videomodus zetten, want over ongeveer 40 seconden gingen er 12 explosies plaatsvinden. Wat?? We dachten eerst dat hij een grapje maakte, maar nee hoor, een enorme knal overdonderde ons, de hele grot schudde en er viel overal gruis van de wanden af. En toen nog 11! Verbaasd en ook wel geschrokken waren we, maar we zaten het giechelend te filmen, echt geweldig om mee te maken! We hebben nog een tijdje met de mijnwerkers zitten chillen, selfies met ze gemaakt, en toen bracht een van hen ons naar buiten, terwijl meneer zei dat 'ie nog even achterbleef, we kunnen wel raden wat hij daar ging doen...

We zijn die middag zo snel mogelijk weggegaan uit deze koude, regenachtige, grauwe stad, op naar een hele mooie zonnige: Sucre! Sucre is de hoofdstad van Bolivia, tot grote verbazing van iedereen die er komt en zo ook van mij. Op school leerden we gewoon La Paz! Sucre was heel mooi met allemaal witte gebouwen en parkjes en pleintjes. Ook grappig dat alle straten netjes waren ingedeeld, de kappersstraat, de souvenirstraat, de Spaanse scholenstraat en zelfs de advocatenstraat. Alondra en ik bleven een paar daagjes langer dan de rest (Fabienne, Julien en Valentin kwamen we weer random op een terrasje tegen), want er was dan niet veel te doen in Sucre, maar het was gewoon leuk om er te zijn. Naar boven op de heuvel gelopen, de marktjes afgestruind, Boliviaanse dansers en bandjes in het hostel gehad en een paar keer voor een euro superveel gegeten in de centrale markthal.
En toen op naar La Paz! Omdat er alleen nog maar camas ("bedden", stoelen die bijna plat naar achteren kunnen) waren in de bus betaalden we een beetje meer dan voor een semi-cama. Helemaal enthousiast waren we en we hadden zelfs zin in onze lange, maar dus luxe busreis, maar helaas, in werkelijkheid bleken we de stoelen helemaal achterin de bus te hebben, waardoor ze niet eens zo ver naar achteren konden als een gemiddelde semi-cama. Bummer! Vanavond heb ik er weer een voor mijn 22 uur durende reis naar Lima, hopen dat die beter is.

In La Paz ben ik een week geweest, heel gezellig met onze hele Uyuni groep die opeens weer bij elkaar kwam, beetje rondgelopen in de stad tussen alle traditioneel met rok en hoedje geklede vrouwtjes en langs alle marktjes, ik besloot hier te beginnen met souvenirshoppen want het was zoooo goedkoop. En dan natuurlijk Death Road! Door las Yungas van La Paz naar Coroico loopt 's werelds gevaarlijkste weg, en dat moesten wij natuurlijk testen op fietsen. Over 65 kilometer smalle gravel road in totaal 3500 meter naar beneden crossen, constant langs een klif die tot 600 meter diep kon zijn. Geen wonder dat hier regelmatig fietsers en vooral bussen naar beneden donderen. Er is tegenwoordig een nieuwe weg maar nog steeds wordt camino de la muerte gebuikt voor de dorpjes die eromheen liggen. We begonnen op een stukje weg, waar we bij de eerste stop al iemand verloren hadden.... Alondra was uitgegleden en had haar pols 3 keer gebroken en ook haar knie... Ze werd naar het ziekenhuis gebracht met de ambulance die een aantal jaar geleden door de vader van een Britse jongen is gedoneerd, omdat zijn zoon was overleden op Death Road zonder dat iemand hem hielp.. We hebben haar de dagen erna veel opgezocht in het ziekenhuis, Superpollo (superkip, niet zelf bedacht, zo heet het echt) mee naar binnen gesmokkeld en allemaal ander eten omdat ze daar bijna niks kreeg, en ze is nu thuis en het gaat heel goed met haar. Toch wel heel zielig..
Maargoed, we kwamen bij de echte Death Road aan, het was een prachtige zonnige dag, en daar gingen we. In het begin was het nog een beetje uitproberen, maar we gingen steeds harder en harder, geweldig zo door die bochten en watervallen scheuren, kicken! 1 jongen is nog gevallen maar had niks, en voor de rest is er niks met onze groep gebeurd. Onderweg wel alle kruizen langs de weg zien staan.... en intussen was het uitzicht over de Yungas, waar de Andes overgaan in de Amazone, prachtig, hoewel we daar niet veel op hebben kunnen letten :).
We deden er ongeveer 3 uur over om het einde te bereiken, we chillden wat in een hostel en reden terug naar de agency. Daar kregen we te horen dat als we het nog een keer wilden doen (want daarvoor stonden we te springen!) we het voor halve prijs kregen, en daar konden Monique, Julien en ik natuurlijk geen nee tegen zeggen! De tweede keer was eigenlijk nog veel vetter, we waren zo zelfverzekerd op die fietsen (wat het ook weer niet veel veiliger maakte...) en het was gewoon aan eens stuk door naar beneden knallen! Met zijn 3en steeds voorop elkaar inhalen, en ondertussen regende het en was het modderig, wat het allemaal nog veel leuker maakte. Duurde deze keer ook maar 2,5 uur. Verder hebben we eigenlijk vooral gefeest in deze bijna 4000 meter hoog gelegen stad, piratenfeestjes waarbij we iedereen ondertekenden met doodshoofden, om er vervolgens de volgende ochtend achter te komen dat het écht permanent marker was, met verf rondstrooien in een bar, en Monique die slingers op de grond vond en besloot dat het mijn verjaardag was waardoor we die avond vrijwel gratis hebben geleefd en ik door iedereen gefeliciteerd werd.

Toen moesten we toch echt weg uit La Paz. Iedereen een andere kant op, en ik heb de bus gepakt naar Copacabana bij het Titikakameer, om een nachtje naar Isla del Sol te gaan, het eiland waarvan de Bolivianen denken dat het de geboorteplaats van de zon is. Onderweg was er een blokkade op de weg, de inwoners van een dorpje protesteerden omdat er een ongeluk was geweest waarbij 6 mensen waren overleden. Gelukkig konden we na 2 uur en niet al te veel gedoe weer door. En wauw, ik was even vergeten hoe mooi Lago Titicaca ook alweer is. Met de boot naar het eiland, en met mijn megazware backpack die al volgestouwd zat met souvenirs de enorm steile trappen naar het dorpje op Isla del Sol omhoog gelopen, waar ik bij een superrelaxed hostelletje aankwam met hele gezellige mensen. Leuk avondje gehad, en de volgende dag een hele tijd op en neer gelopen over het eiland, naar de tempel van de zon, en duizend foto's van het abnormaal blauwe water gemaakt. Einde van de reis dus mijn zonnebrand was op, en dat is niet echt handig op 4000 meter hoogte in de felle zon... Dat werd een leuk rood neusje :).
Toen was het tijd voor mijn allerlaatste en leukste stop: CUSCO! Zo goed om weer terug te zijn!! De bus kwam al supervroeg aan dus toen kon ik superaardig met het meisje van de tour (ik deed een soort hop on hop off bus) mee naar haar appartement, vanwaar ik uiteindelijk naar mijn lieve leuke familie ben gegaan! John, Aydé, Mirella, Rodrigo, oma en zelfs hondje Pulga, ik werd door iedereen met open armen ontvangen! Ze waren verbaasd door waar ik allemaal was geweest, en ook door mijn Spaans. De afgelopen dagen daar lekker gekletst ook met Amerikaanse Andrea die er nu zat, Julien die ook in Cusco was meegenomen naar alle plekjes die ik nog kende (nostalgieee!) en alle Peruanen die ik uit de stad kende keken verbaasd op dat ik er opeens weer was, en natuurlijk moest er weer geshopt worden.

En dan zometeen.... is het tijd om te gaan! Ik kan het me bijna niet voorstellen dat ik over 2 dagen echt alweer in het lage landje ben! En in de sneeuw hoorde ik? Dat wordt een lekkere overgang! Gelukkig heb ik ongeveer 80 sjaals, truien, mutsen en dekentjes gekocht van het warme baby alpacawol, dus ik ben voorbereid. Maar wat een raar gevoel! Ik zit hier hartstikke leuk in Cusco dus ik wil eigenlijk helemaal nog niet weg, maar ik wil jullie allemaal zooo graag weer zien en daar heb ik mega veel zin in! Dus lieverds, heeeel erg leuk dat jullie de afgelopen 7 maanden mij hebben gevolgd en de hele tijd zo geinteresseerd waren en me allemaal leuke berichtjes stuurden, ik vond het superleuk om jullie elke keer te laten weten wat ik aan het doen was!
Ik ga zo inpakken (dat wordt nog wat....), vervolgens 22 uur van mijn luxe bus met eten, wifi, dekentjes en kussentjes genieten, en dan vlieg ik de Atlantische Oceaan weer over! Voor de geinteresseerden, dinsdag 3 februari kom ik om 15:30 uur Nederlandse tijd aan met vlucht KL744.

Hasta pronto!!
x x x x x x x